يوم الجمع
ما چه موقع مبعوث مىشويم؟معلوم است كه در روز قيامت مبعوثمىشويم.روز قيامت القابى دارد،ولى اين القاب،القاب تشريفاتى نيستبلكه هر لقب به اعتبار خصوصيتى است كه در آن روز هست.يكى ازالقاب روز قيامت«يوم الجمع»است.جهان دنيا«يوم الفرق»است و جهانغيب و جهان آخرت«يوم الجمع»است.«يوم الفرق»يعنى روز تفرق وپراكندگى،روز از يكديگر دور بودن،چه از نظر مكانى و چه از نظر زمانى.
از نظر مكانى كه خيلى واضح است.الان ما كه اينجا هستيم يك عمرشصتساله،هفتاد ساله در يك گوشه دنيا مىكنيم و اصلا از انسانهايى كهپنجاه فرسخ آن طرفتر زندگى مىكنند خبر نداريم،ما از آنها بىخبريم وآنها از ما بىخبرند;تا چه رسد به آنها كه در قارههاى ديگر دنيا هستند و تاچه رسد به انسانهايى كه احتمالا در كرات ديگر وجود دارند.
اما از نظر زمانى،ما در يك قطعه مخصوصى از زمان قرار گرفتهايم.
كسانى كه قبل از ما بودهاند از ما جدا هستند و آنهايى هم كه بعد از ماخواهند آمد از ما جدا هستند.معمولا هر كسى حداكثر پدر و پدربزرگخودش را ديده است ولى پدر پدربزرگ خودش و بالاتر را نديده است واغلب اشخاص اسمشان را هم نمىدانند چيست،غير از سادات عظام كهآن هم به افتخار سيادت،نسب خودشان را حفظ مىكنند و چه افتخاربزرگى است. ديگر مردم اساسا[سلسله نسب]خود را نمىدانند.هر كسدلش مىخواهد بداند مثلا جد پنجم او چه كسى بوده و كجا زندگىمىكرده و چگونه انسانى بوده است ولى نمىداند.به طريق اولى انسان درمورد نسل آينده خود نمىداند كه آيا نوه او و نوه پسر او و نوه نوه او به دنياخواهند آمد يا نه و اگر به دنيا مىآيند چگونه انسانهايى خواهند بود؟هيچيك را انسان نمىداند;در قطعهاى از زمان قرار گرفته است،هم جداستاز گذشتگان و هم جداست از آيندگان.
اما قيامت«يوم الجمع»است.اولين و آخرين در يك جا و در يكظرف گرد مىآيند و ديگر مساله زمان در آنجا به شكلى كه در دنيا مطرحاست مطرح نيست و نيز مساله مكان به شكلى كه در دنيا مطرح است درآنجا مطرح نيست.در دعاهاى ماه رمضان،يكى از دعاهاى سحر ايناست:«و اذا جمعت الاولين و الاخرين يوم القيامة فارحمنا»خدايا!آنگاه كه اولينو آخرين را در قيامت گرد مىآورى به ما ترحم بفرما!
پس در قيامت از فرق به سوى جمع مىرويم.اين متفرقات مكانى وزمانى،در آن جهان همه مجتمعات و با هم هستند.اين يك لقب قيامتاست.
نظرات شما عزیزان: